Maandag 6 oktober 2014: De trein van kwart voor negen net gemist, tien minuten wachten op de volgende. Kan me even vermaken met mijn telefoon en ik ben getuige van een echtelijke kibbeltwist. Een ouder stel van rond de zeventig heeft ruzie met de digitale kaartjes en vooral met elkaar. Zij ziet het dagje uit ogenschijnlijk niet meer zitten met haar hangen schouders. Hij is vooral boos op de hele wereld en kijkt vooral boos naar zijn vrouw.
Dinsdag 7 oktober 2014: Het is wat winderig, maar een met regenjassen voorzien stel, zo te zien zussen van dik in de zeventig kijken glazig naar het stempelautomaat. Er boven staat nadrukkelijk ‘Buiten Gebruik’. Hoewel ze geen ruzie maken met elkaar, kijken ze mismoedig voor zich uit met een stuk papier in hun handen. ‘We vragen het wel aan de conducteur, ‘ zegt de oudste van het stel. De andere knikt:, Als er eentje is.’ Samen staren ze naar de vertrekkende trein die de andere kant op gaat.
Woensdag 8 oktober 2014: Ik hoef niet met de trein, maar moet wel boodschappen doen. Ik passeer daarbij het station en zie een groepje fitte zestigers, allen van vrouwelijke Kunne. Onder hen heeft zich een soort van akela ontpopt die omstandig uitlegt hoe zij de reisbescheiden heeft georganiseerd voor die dag. De anderen kijken gelaten en vertrouwen erop dat het goed komt. Ik zal het niet weten, want ik hoef, zoals ik al zei, niet met de trein die dag.
Donderdag 9 oktober 2014: Ruim op tijd voor de trein van kwart voor negen, dus ik mag nog even wachten. Een typisch babyboomstel komt met kaki-broek, stevige stappers en rode sportieve jassen, soort uniseks waarbij alleen de maten onderling verschillen. Zij is klein, hij is reusachtig met een rood hoofd. Ik dacht dat het misschien een ongezonde levensstijl was, maar het tomatenhoofd wordt waarschijnlijk veroorzaakt door opzichtige woede. Ze waren al een paar keer op en neer gelopen van de kaartjesautomaat naar de scanpaal. De kleine vrouw verdwijnt bijna in de pompeuze woede van haar levensgezel. Ze zeggen niets tegen elkaar.
Vrijdag 10 oktober 2014: Wederom een man en vrouw, potentiële omroep MAX liefhebbers, hebben woorden met elkaar. Nu laat de vrouw zich niet onbetuigd en verwijt haar man dat hij had moeten luisteren naar hun zoon. “Je had ze op de computer moeten activeren.” De man geeft haar van repliek:,, We hebben ze besteld via de computer, we moeten ze alleen maar scannen.” Dat scannen lukt blijkbaar niet. ‘Bovendien moeten we wachten tot het negen uur is.” zegt zijn vrouw jennerig. Ze stappen inderdaad niet in, mogelijk ook niet in de trein later. Ik zal het niet weten.
De week resumerend, vraag ik me af of het in de lucht zit, al die echtelijke twisten van allerlei bejaarden. Of zijn de mensen in Duiven boosaardiger of stommer dan in andere regio’s omdat ze geen weet hebben hoe te reizen met de trein. Maar ik weet heel goed dat een dagje uit met het openbaar vervoer geen sinecure is tegenwoordig, zeker niet voor ouderen. Ze begrijpen het vaak niet, Duivenaren zijn geen negatieve uitzondering hoor. Mijn ouders bijvoorbeeld zijn al drie keer met de auto naar Deventer gereden om hun kaart te activeren of anderszins de trein-hocusspocus te ontrafelen. Ze zijn niet zo sterk met de computer, want inmiddels tachtig. Ze willen het nog wel graag zelfstandig doen, heeft iets met autonomie te maken. Zolang ze vooral nog met de auto reizen, laat ik het ook maar zo. Maar ik voel heel erg mee met hun frustraties en soms zelf woede op de eens zo betrouwbare vervoerder.
En als ik diep in mijn ziel kijk, vind ik het ook een gedoe. Spontaan reizen is er niet meer bij. Noodgedwongen hebben we in ons gezin een gepersonificeerde OV-kaart omdat een trajectabonnement noodzakelijk was, nota bene ook nog bij een andere vervoerder dan de NS. Tel uit je winst. We zullen er waarschijnlijk toch aan moeten, want voor reisdeclaraties bij je werkgever heb je bewijzen nodig. Een onpersoonlijke OV-kaart is niet toereikend, of je moet die laten uitlezen op het station. Dat kan heb ik me laten vertellen, maar ik denk: Een hoop gedoe en mogelijk zullen ze daar een vergoeding voor vragen. En als het nu nog niet is, dan wel in de toekomst. Een dagkaartje, dat kan, maar een euro extra per rit. Ik zal het woord dieven niet in mijn mond nemen. Bovendien wil ik helemaal niet dat mijn reisgedrag geregistreerd staat bij welke instantie dan ook, laat staan bij die klaplopers van de NS. 16 miljoen hebben ze al ‘verdiend’ aan het vergeten uit te checken. Op sommige trajecten mag je trouwens voor een retourtje soms wel dertig keer in- en uitchecken. Ronduit belachelijk en zeker niet ontspannen voor een dagje uit voor veel mensen die dan gebruik maken van de trein.
Ik ben wel de laatste die compassie wil prediken voor babyboomers, maar eigenlijk zou die zelfbenoemde protestgeneratie massaal moeten gaan zwartrijden onder de bezielende begeleiding van omroep MAX. Want het hele instituut NS met zijn privatiseringsgedoe is toch een grote catastrofe voor een gemiddelde sterveling. Voor het promoten van het OV hoeft geen geld meer uitgetrokken worden, want dat is bij voorbaat verspilde moeite. Toeristen maak je ook niet lekker met ons OV-stelsel. Zelf heb ik het afgelopen jaar al twee keer kaartjes voor bezoekers uit ons buurland voorgeschoten. Ik pinde en zij betaalde mij met heuse euro’s. Ze bedankte me hartelijk, maar bij mij stond het schaamrood op mijn kaken. Ik moet hen bedanken dat ze ondanks de trein toch nog naar Nederland komen. En hoe gaat dat straks met al die stations, die zogenaamd een onderdeel van de stad moeten worden. Je hebt een OV-kaart nodig om de poortjes te openen in de nabije toekomst. Niets meer gezellig doorgangen, maar in kilte wachten op treinen die te duur zijn. Ik zal vast een ‘grumpy old man’ zijn met mijn 48 jaar, het zij zo. Deze balkonmuppet vindt de NS wel een van de meest uitgerangeerde bedrijven in Nederland en toch moet ik er helaas regelmatig gebruik van maken.